Συγχώρεση: Βοηθάει τη σωματική και ψυχική μας υγεία
Η συγχώρεση βοηθάει τη σωματική και την ψυχική μας υγεία, καθώς και τη διαμόρφωση ενός πιο ευτυχισμένου τρόπου ζωής. Οι έρευνες έχουν δείξει ότι, προχωρώντας στα στάδια της συγχώρεσης, βιώνουμε χαμηλότερο στρες, λιγότερη ένταση, λιγότερη θλίψη, λιγότερο άγχος και πιο πολύ από όλα χαμηλότερα επίπεδα θυμού. Ο θυμός είναι ιδιαίτερα τοξικός για τη νοητική και φυσική μας υγεία, καθώς αποτελεί σημαντικό στρεσογόνο παράγοντα και αυξάνει τον κίνδυνο για αρρώστιες, όπως οι παθήσεις της καρδιάς. Για την ακρίβεια, η εχθρικότητα και ο θυμός που σχετίζονται με την εκδικητική συμπεριφορά ενός οξύθυμου χαρακτήρα αποτελούν τον νούμερο ένα παράγοντα καρδιαγγειακών παθήσεων.
Η συγχώρεση ως θρησκευτική αξία
Το να συγχωρείς είναι το κεντρικό μέρος πολλών θρησκειών και νόμων, γιατί βοηθάει τις κοινωνίες να γιατρεύονται και να λειτουργούν καλύτερα. Παρ’ όλα αυτά, πληθώρα ερευνών έχουν δείξει τα θετικά αποτελέσματα της συγχώρεσης, τα οποία αναφέρονται σε αυτούς που συγχωρούν και όχι σε εκείνους που συγχωρούνται. Το σημαντικό είναι, όμως, να ξέρουμε ότι το να μάθουμε να συγχωρούμε είναι καλό για τη νοητική καθώς και τη φυσική κατάσταση της υγείας μας.
Τι εννοούμε «συγχώρεση»;
Ο κόσμος συχνά, συνδέει την έννοια τη συγχώρεσης με τη συμφιλίωση. Ωστόσο, ακόμη και σύμφωνα με τον ορισμό της, η συγχώρεση δεν περικλείει πάντα τη συμφιλίωση ούτε και την επαφή με το άτομο που έχουμε θυμό. Αντίθετα, η συγχώρεση ορίζεται σαν μια συνειδητή απόφαση να απελευθερώσουμε συναισθήματα εκδίκησης ή θυμό προς ένα πρόσωπο ή μια ομάδα προσώπων που μας έχουν κάνει κακό, ανεξάρτητα με το αν πραγματικά αξίζουν τη συγχώρεση μας ή όχι.
Συγχωρούμε… για να προχωρήσουμε εμείς
Συγχωρούμε για να ελευθερωθούμε και να προχωρήσουμε εμείς, όχι για τους άλλους. Ο θυμός είναι τοξικός και μας κρατάει «πίσω» από το να προχωρήσουμε σε σχέδια και δράσεις στη ζωή μας. Μια σχετική έρευνα έγινε στην Taiwan από τον Wang (2008), εστιαζόμενη στα 5 βασικά χαρακτηριστικά των ανθρώπινων χαρακτήρων και την τάση να συγχωρούν. Η έρευνα έδειξε ότι τα άτομα που ήταν συναισθηματικά πιο σταθερά και ισορροπημένα το βρίσκαν ευκολότερο να συγχωρούν αυτούς που τους έχουν αδικήσει.
Η συγχώρεση διαλύει το μίσος μέσα μας και μας ελευθερώνει από ένα προβληματικό παρελθόν
Christopher Peterson.
Η συγχώρεση βοηθάει τη σωματική και την ψυχική μας υγεία, καθώς και τη διαμόρφωση ενός πιο ευτυχισμένου τρόπου ζωής. Οι έρευνες έχουν δείξει ότι, προχωρώντας στα στάδια της συγχώρεσης, βιώνουμε χαμηλότερο στρες, λιγότερη ένταση, λιγότερη θλίψη, λιγότερο άγχος και πιο πολύ από όλα χαμηλότερα επίπεδα θυμού. Ο θυμός είναι ιδιαίτερα τοξικός για τη νοητική και φυσική μας υγεία, καθώς αποτελεί σημαντικό στρεσογόνο παράγοντα και αυξάνει τον κίνδυνο για αρρώστιες, όπως οι παθήσεις της καρδιάς. Για την ακρίβεια, η εχθρικότητα και ο θυμός που σχετίζονται με την εκδικητική συμπεριφορά ενός οξύθυμου χαρακτήρα αποτελούν τον νούμερο ένα παράγοντα καρδιαγγειακών παθήσεων.
Η συγχώρεση ως θρησκευτική αξία
Το να συγχωρείς είναι το κεντρικό μέρος πολλών θρησκειών και νόμων, γιατί βοηθάει τις κοινωνίες να γιατρεύονται και να λειτουργούν καλύτερα. Παρ’ όλα αυτά, πληθώρα ερευνών έχουν δείξει τα θετικά αποτελέσματα της συγχώρεσης, τα οποία αναφέρονται σε αυτούς που συγχωρούν και όχι σε εκείνους που συγχωρούνται. Το σημαντικό είναι, όμως, να ξέρουμε ότι το να μάθουμε να συγχωρούμε είναι καλό για τη νοητική καθώς και τη φυσική κατάσταση της υγείας μας.
Τι εννοούμε «συγχώρεση»;
Ο κόσμος συχνά, συνδέει την έννοια τη συγχώρεσης με τη συμφιλίωση. Ωστόσο, ακόμη και σύμφωνα με τον ορισμό της, η συγχώρεση δεν περικλείει πάντα τη συμφιλίωση ούτε και την επαφή με το άτομο που έχουμε θυμό. Αντίθετα, η συγχώρεση ορίζεται σαν μια συνειδητή απόφαση να απελευθερώσουμε συναισθήματα εκδίκησης ή θυμό προς ένα πρόσωπο ή μια ομάδα προσώπων που μας έχουν κάνει κακό, ανεξάρτητα με το αν πραγματικά αξίζουν τη συγχώρεση μας ή όχι.
Συγχωρούμε… για να προχωρήσουμε εμείς
Συγχωρούμε για να ελευθερωθούμε και να προχωρήσουμε εμείς, όχι για τους άλλους. Ο θυμός είναι τοξικός και μας κρατάει «πίσω» από το να προχωρήσουμε σε σχέδια και δράσεις στη ζωή μας. Μια σχετική έρευνα έγινε στην Taiwan από τον Wang (2008), εστιαζόμενη στα 5 βασικά χαρακτηριστικά των ανθρώπινων χαρακτήρων και την τάση να συγχωρούν. Η έρευνα έδειξε ότι τα άτομα που ήταν συναισθηματικά πιο σταθερά και ισορροπημένα το βρίσκαν ευκολότερο να συγχωρούν αυτούς που τους έχουν αδικήσει.
Η συγχώρεση μπορεί να διδαχθεί βιωματικά μέσα από θεραπευτική προσέγγιση
Πολλές ασκήσεις συγχώρεσης έχουν προταθεί. O Peterson (2006) έλεγε στους μαθητές του να γράψουν ένα γράμμα συγχώρεσης. Μεγαλύτερη επιτυχία έχουν τα διάφορα σεμινάρια και οι θεραπείες ειδικών ψυχιάτρων, ψυχολόγων και life coach, που διδάσκουν τα βήματα προς τη συγχώρεση, τα οποία βέβαια είναι και ο σκοπός βιωματικής εκμάθησης (https://www.psychologytoday.com/us).
Τα στάδια της συγχώρεσης μπορούν να συνοψιστούν στα εξής:
- Συνειδητοποίηση
- Διαχείριση των ενοχών
- Απαλλαγή από τον ρόλο του «θύματος»
- Αναγνώριση του θυμού
- Εκτόνωση του θυμού και της αδικίας στο άλλο πρόσωπο (αυτό το στάδιο σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να παραληφθεί)
- Συγχώρεση και λύτρωση
Είναι πραγματικά δύσκολο να συγχωρήσεις, είτε πρόκειται για τον εαυτό σου είτε πρόκειται για άλλους. Οι περισσότεροι από εμάς χρειαζόμαστε λίγη βοήθεια, προκειμένου να μπορέσουμε να το καταφέρουμε.
Αλήθειες για τη συγχώρεση
- Η συγχώρεση δεν σημαίνει ότι χρειάζεται να ξεχάσεις. Δεν συγχωρούμε και ξεχνάμε τα πάντα. Άνθρωποι που έχουν κακοποιηθεί, παραμεληθεί και θυματοποιηθεί δεν ξεχνούν ούτε διαγράφουν τα τραύματα, ούτε άλλωστε χρειάζεται να κάνουν κάτι τέτοιο. Μπορούν να μάθουν να συγχωρούν προκειμένου να προχωρήσουν, παρ’ όλα αυτά να θυμούνται πολύ καλά.
- Η συγχώρεση δεν σημαίνει ότι υποβαθμίζεις την εμπειρία της θυματοποίησης ή της κακοποίησης. Βιώνοντας τη συγχώρεση δεν λες: «είναι όλα καλά… δεν ήταν τόσο σημαντικό». Το αντίθετο. Μπορείς να συγχωρείς και συγχρόνως να παραδέχεσαι ότι το τραύμα ήταν πολύ αληθινό και να το καταδικάζεις.
- Η συγχώρεση δεν υπονοεί ότι είσαι δειλός. Δεν είναι δείγμα αδυναμίας, αφέλειας ή επιπολαιότητας (https://www.mayoclinic.org/healthy-lifestyle/adult-health/basics/staying-healthy/hlv-20049421).
- Η συγχώρεση δεν εξαρτάται από τη στάση του οποιουδήποτε θύτη. Είναι πολύ συχνό οι θύτες να μην αναγνωρίζουν τα λάθη τους. Ενδέχεται ποτέ να μην αναγνωρίσουν την «εκτός ορίων» συμπεριφορά τους. Εσύ όμως είσαι πιο ώριμος και σαφώς πιο ανεξάρτητος από αυτούς. Τους συγχωρείς και προχωράς μπροστά.
- Η συγχώρεση είναι διαδικασία. Δεν είναι άσπρο – μαύρο. Σε μια μέτρηση 1-10 όπου 1: έχω πολύ θυμό και όρεξη για εκδίκηση και 10: έχω αφήσει πίσω μου αυτή την εμπειρία και προχωρώ, ένα άτομο μπορεί να φτάσει σε ένα επίπεδο 5 με 7.
- Η συγχώρεση αφορά την υγεία και την ποιότητα της δικής σου ζωής. Εφόσον οι έρευνες έχουν αποδείξει ότι το να φυλακίζουμε τους θυμούς μας είναι τοξικό και καταστρεπτικό για την υγεία μας, κι εφόσον κανένας δεν προτιμάει να σχετίζεται και να συναναστρέφεται με ανθρώπους διαρκώς θυμωμένους, μνησίκακους και είρωνες, η συγχώρεση είναι μια διαδικασία που εσύ επιλέγεις για εσένα.
Το μυστικό μονοπάτι προς τη συγχώρεση είναι η εκμάθηση της εκτόνωσης του θυμού. Άνθρωποι που έχουν κακοποιηθεί και έχουν υπάρξει θύματα διαφόρων εκδηλώσεων βίας, υποταγής και θυματοποίησης, δουλεύουν το θυμό τους, τον εκτονώνουν και τον ξεπερνούν σταδιακά. Επιλέγουν να συγχωρήσουν, άσχετα με το εάν οι θύτες τιμωρούνται ή με το εάν τους αξίζει
Χρησιμοποίησε τη συγχώρεση για όλα αυτά που έχουν συμβεί τη χρονιά που φεύγει και προχώρα πιο ελεύθερος στη νέα χρονιά που έρχεται. Όλοι έχουμε ανθρώπους στη ζωή μας που θα θέλαμε να “πνίξουμε”, σκεφτείτε το για λίγο. Μπορείτε να κάνετε μια λίστα με ανθρώπους που αισθάνεστε ότι σας έχουν θυματοποιήσει ή σας έχουν πειράξει κατά έναν τρόπο. Από την άλλη, μήπως εσείς έχετε κάνει σε κάποιον κακό και νιώθετε άσχημα για αυτό;
Καθώς η χρονιά τελείωσε και μια νέα χρονιά αρχίζει, με στόχους και σχέδια, ίσως είναι η ώρα να προχωρήσετε. Γράψτε για αρχή ένα γράμμα σε όποιον ή όποιους σας αδίκησαν και σας πλήγωσαν. Συγχωρήστε και τον εαυτό σας που το άφησε αυτό να συμβεί και προχωρήστε πιο ελεύθεροι, σε μια νέα και δημιουργική χρονιά, με νέες επιλογές ανθρώπων, νέες στάσεις συμπεριφοράς, καθώς και όρια προστασίας του εαυτού σας!
Βιβλιογραφία:
Toussaint, Loren L., Worthington, Everett L., Williams, David R. (Eds.)”Forgiveness and Health”-Scientific Evidence and Theories Relating Forgiveness to Better Health.
Πηγές στο διαδίκτυο:
H Γκρέις Χατζίκου είναι επικοινωνιολόγος με μεταπτυχιακό τίτλο σπουδών από το CITY University του Λονδίνου. Ιδιωτεύει στον τομέα της συμβουλευτικής ψυχολογίας και του life & relationship coaching. Είναι παντρεμένη και έχει δύο παιδιά . Δίνει διαλέξεις και σεμινάρια για θέματα life και relationship coaching σε ομάδες καθώς και σε εταιρίες. Αρθρογραφεί για θέματα ψυχικής υγείας και καθημερινότητας που απασχολούν τον σύγχρονο άνθρωπο. Τέλος, πρεσβεύει ότι με ενσυναίσθηση, σωστή κατάρτιση και ηθικά κριτήρια επαγγελματισμού, βοηθάει τον συμβουλευόμενο να βρει λύση στα όποια θέματα τον απασχολούν.
